Koniec lutego i początek marca to odpowiedni czas, by zacząć cięcie drzew owocowych, jeśli pogoda sprzyja pracy na działce. Kiedy jest bardzo zimno, to nie musimy się z tym spieszyć. U wielu gatunków cięcie zimowo-wiosenne jest pierwszym zasadniczym terminem cięcia. Często w późniejszym sezonie konieczne będzie jeszcze dodatkowe cięcie, zwykle wykonywane latem po zakończeniu owocowania. Dotyczy to zwłaszcza wiśni i czereśni. Cięcie drzew owocowych umożliwia nie tylko osiągnięcie zaplanowanego kształtu rośliny, ale sprzyja również właściwemu wzrostowi i wpływa na jakość owocowania. Wybór terminu cięcia drzew owocowych nie jest dla roślin obojętny. W przypadku upraw sadowniczych na skalę przemysłową zabiegi te wykonuje się wcześniej niż na działkach, ponieważ wielkość prac jest tam ogromna. Na działce zaś do prześwietlenia mamy niewiele drzew, więc z cięciem nie musimy się spieszyć. Właściwy termin cięcia drzew na naszych działkach to czas od końca lutego przez marzec a nawet aż do końca kwietnia. Zaleca się, by wcześniej dokonać cięcia drzew najbardziej mrozoodpornych np. jabłoni antonówki, a nieco później bardziej wrażliwych na mróz jak koksa pomarańczowa, boskop, szampion. Większości działkowcom problematyka cięcia drzew owocowych jest doskonale znana. Jednak widok tak wielu zaniedbań w tym zakresie na naszych działkach skłonił mnie do przypomnienia najważniejszych moim zdaniem zasad obowiązujących przy tych zabiegach pielęgnacyjnych.
Cięcie drzew młodych
Cięcie drzew w pierwszym roku po posadzeniu uzależnione jest od ich budowy. Jeśli jest to okulant nierozgałęziony to przycinamy go na wysokości około 1 m od ziemi i około 0,5 cm nad ostatnim pąkiem. Natomiast u drzewek rozgałęzionych z pędami bocznymi, wycinamy wszystkie boczne pędy rosnące poniżej 60 cm od ziemi, a z pozostałych wybieramy 3-5 pędów symetrycznie rozmieszczonych wokół przewodnika i jeśli mają długość powyżej 40 cm lekko skracamy, nadając koronie kształt stożkowaty. Nie powinniśmy skracać pozostawionych pędów o długości do 30 cm. W kolejnych latach powinniśmy wyciąć lub skracać pędy bardzo oszczędnie, gdyż silne cięcie młodych drzew znacznie opóźnia ich wejście w okres owocowania.
Cięcie drzew owocujących
Formowanie koron drzew owocowych należy zakończyć w trzecim, a najpóźniej w piątym roku po posadzeniu. Aby nie hamować rozrastania się drzew i nie zmniejszać owocowania, należy podobnie jak w pierwszych latach po posadzeniu, unikać cięcia koron. Cięcie drzew w tym wieku polega na usuwaniu w okresie zimowo-wiosennym gałęzi martwych, nadłamanych, zmarzniętych i porażonych chorobami. Przy prześwietlaniu koron drzew młodych owocujących obowiązuje zasada, że nie wolno usuwać znajdujących się wewnątrz korony krótkopędów i drobnych pędów nie przekraczających 20 cm długości, ponieważ na nich zawiązują się pąki kwiatowe. Cięcie drzew starszych, a więc w pełni owocowania polega na wycinaniu części silnych, pionowo rosnących pędów jednorocznych, gałęzi nakładających się na siebie, wrastających do środka korony czy też wyrastających pod zbyt ostrym kątem. Prześwietlając stare drzewa jabłoni należy w szczytowej części pozostawić wymiennie każdego roku jeden silniejszy pęd roczny, który ograniczy wyrastanie w tej części korony tzw. wilków. W następnym roku na pędzie tym pojawią się dorodne owoce. Po zaowocowaniu pęd ten należy wyciąć. Na drzewach starszych, silnie rosnących wyrastają każdego roku liczne silne pionowe pędy (wilki). Pędy te trzeba usuwać właśnie teraz, wycinając je tuż przy ich nasadzie. Natomiast kilkuletnie gałęzie, konary wycinamy na tzw. obrączkę, czyli tuż za zgrubieniem, z którego wyrastają. Wtedy powierzchnia rany jest najmniejsza i nie pozostaje zbyt duży sęk. Jeśli zamierzamy odmłodzić jakiś konar, to powinniśmy wykonać cięcie na czop, pozostawiając kilkunastocentymetrowy odcinek. Starą i wysoką jabłoń, gruszę, śliwę czy wiśnię można obniżyć i odmłodzić przez wycięcie całego wierzchołka. Cięcie odmładzające jest radykalnym zabiegiem stosowanym na drzewach starych. Silne skrócenie gałęzi pobudza drzewo do bardziej intensywnego wzrostu, dzięki czemu po 2-3 latach możliwe jest całkowite odtworzenie korony i tym samym uzyskanie wysokiego plonu. Wszystkie większe rany powstałe po wyciętych gałęziach powinniśmy zabezpieczyć przed infekcjami poprzez zasmarowanie maścią ogrodniczą lub innym dostępnym środkiem do tego celu a w ostateczności białą farbą emulsyjną z dodatkiem środka grzybobójczego.
Stanisław Stefanowicz
Kolorowe leczo z papryki
Skład: ¾ kg kolorowej papryki (zielona, czerwona, żółta), 2-3 cebule, 20 dag boczku wędzonego, 0,5 kg wołowiny bez kości, 3 pomidory, kilka gałązek natki pietruszki, mielona ostra papryka, sól i pieprz do smaku.
Cebule obrać i pokroić w prążki. Boczek pokroić w kostkę i wytopić na patelni. Włożyć cebulę i zeszklić. Dodać wołowinę pokrojoną w kostkę i dusić pod przykryciem 20-30 min. Pomidory sparzyć, zdjąć skórkę i pokroić w kostkę. Obraną paprykę pokroić w paski, dodać do mięsa i dusić do miękkości. Pod koniec dołożyć pomidory. Doprawić solą, pieprzem oraz ostrą papryką. Na koniec posypać listkami natki pietruszki. Przybliżony czas całkowitego duszenia to 40-50 min.
Pieprzówka
Skład: 0,5 l wódki czystej 45%, 10 ziaren czarnego pieprzu, 1 łyżka cukru.
Do wódki włożyć ziarna pieprzu i odstawić na 2 tygodnie. Łyżkę cukru zrumienić na patelni, aby powstał karmel w niewielkiej ilości wody i po ostudzeniu dodać do alkoholu. Odstawić na następne 2 tygodnie. Po tym okresie oddzielić ziarna pieprzu, ewentualnie pozostawić tylko 1 sztukę. Nalewka gotowa do spożycia.