– Chcemy, aby Szczytno było odporne na zmiany klimatu. Projekt pozwoli przywrócić dopływ wód opadowych do Jeziora Domowego Małego, które stanie się nowoczesnym zbiornikiem retencyjnym, zachowując swoje wartości przyrodnicze – mówi Burmistrz Miasta Szczytno Stefan Ochman. – Dzięki wsparciu z Funduszy Europejskich kwotą ponad 42 mln zł przeprowadzimy działania, które zabezpieczą miasto zarówno przed suszą, jak i gwałtownymi opadami. To inwestycja w przyszłość Szczytna.
Nowoczesny system retencji wód opadowych
Gmina Miejska Szczytno rozpoczęła realizację przełomowego projektu „Zwiększenie retencji wód opadowych miasta Szczytno z uwzględnieniem magazynowania ich w zbiorniku Domowe Małe”. Dzięki inwestycji objęty retencją zostanie teren o powierzchni około 86 hektarów, co pozwoli skierować do Jeziora Domowego Małego aż 359 800 m³ wód opadowych rocznie. – To istotny krok w ochronie miasta przed lokalnymi podtopieniami i suszami – dodaje burmistrz Stefan Ochman.
Dwa nowe obiekty regulacyjne pozwolą kontrolować przepływ wód między zbiornikami Domowe Małe i Domowe Duże, umożliwiając sprawną gospodarkę wodną, sterowanie poziomem wody i odpowiednie kierowanie przepływem wód w zależności od warunków atmosferycznych oraz potrzeb ekologicznych. Dzięki temu lokalne ekosystemy będą lepiej chronione, a wody opadowe będą skutecznie zatrzymywane i wykorzystywane w czasie suszy.
Korzyści dla mieszkańców i przyrody
Beneficjentami projektu będą zarówno mieszkańcy, jak i turyści odwiedzający Szczytno. Poprawa retencji wód zwiększy bezpieczeństwo infrastruktury, ograniczy ryzyko podtopień i stworzy przyjazne warunki dla lokalnej przyrody. – To działanie nie tylko ratujące miasto przed wysychaniem jeziora, ale też inwestycja z myślą o przyszłych pokoleniach – podkreśla burmistrz.
Nowe nasadzenia roślin wodnych i przybrzeżnych będą działały jak naturalne filtry, poprawiając jakość wód i wspierając rozwój lokalnego ekosystemu. Dodatkowo projekt przewiduje monitoring poziomu wód, co pozwoli lepiej planować działania podczas susz lub intensywnych opadów, zwiększając odporność systemu retencyjnego na zmiany klimatyczne. Całość działań i ich skala ma również wymiar edukacyjny. Mieszkańcy będą mogli śledzić postęp prac i zapoznawać się z ich rezultatami, co zwiększy ich świadomość ekologiczną.
Zakres prac
Projekt obejmuje szeroki zakres działań technicznych i ekologicznych. W ramach inwestycji przygotowana zostanie pełna dokumentacja techniczna i środowiskowa, a także przeprowadzone zostaną wszystkie niezbędne inwentaryzacje przyrodnicze i uzyskane decyzje administracyjne. Jezioro Domowe Małe zostanie przystosowane do funkcji zbiornika retencyjnego. Obejmuje to przepompowanie wody, zabezpieczenie osadów, profilowanie brzegów oraz budowę urządzeń spiętrzających.
Dodatkowo nasadzenia roślin filtrujących przybrzeżnych i podwodnych poprawią jakość wód, zwiększą bioróżnorodność i stworzą naturalną barierę ochronną dla zwierząt. Przebudowa kanalizacji deszczowej pozwoli kierować wody do zbiornika, ograniczając ryzyko zalewania ulic podczas intensywnych opadów. Modernizacja i budowa separatorów oczyszczających wody opadowe podniosą bezpieczeństwo sanitarne i ekologiczne miasta. Nadzory inwestorskie, geodezyjne oraz badania naukowe umożliwią monitorowanie efektywności systemu i jego wpływu na środowisko, a działania promocyjne dla mieszkańców i turystów zwiększą świadomość ekologiczną i pokażą korzyści nowoczesnej gospodarki wodnej.
Rezultaty inwestycji
Realizacja projektu pozwoli przygotować pełną dokumentację techniczną i środowiskową, w tym projekty budowlane i wykonawcze, inwentaryzacje przyrodnicze oraz raporty. Uzyskanie decyzji administracyjnych umożliwi sprawne rozpoczęcie robót. Jezioro Domowe Małe będzie odgrywać kluczową rolę w systemie retencji wodnej miasta. Inwestycja zrealizowana dzięki rekordowemu wsparciu z Funduszy Europejskich kwotą ponad 42 mln zł wzmocni gospodarkę wodną, poprawi lokalny ekosystem i rozwój zielono-niebieskiej infrastruktury. Dodatkowo przystosowane do pełnienia roli zbiornika retencyjnego jezioro i teren wokół niego będzie miejscem rekreacji i kontaktu z przyrodą, umożliwiając spacerowiczom, rowerzystom, wędkarzom i rodzinom korzystanie z zielonej przestrzeni.
– To nie tylko zbiornik wodny. To nowoczesne narzędzie przeciwdziałania skutkom zmian klimatu oraz element odpowiedzialnego zarządzania wodami opadowymi w Szczytnie – podkreśla burmistrz Szczytna.
Umowa i finansowanie
Umowa nr FEPW.02.02-IW.01-0008/2025 o dofinansowanie projektu została podpisana 23 września 2025 r. w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021–2027, Priorytet FEPW.02 „Energia i klimat”. Projekt należy do typu I – spójne i zintegrowane przedsięwzięcia infrastrukturalne, które przygotowują miasta na ekstremalne zjawiska pogodowe i łagodzą efekt miejskich wysp ciepła.
Całkowita wartość projektu: 49 994 990,01 zł,
Wysokość dofinansowania z Funduszy Europejskich: 42 495 741,51 zł.
