Koniec roku sprzyja podsumowaniom naszej działalności. Ta zasada dotyczy również rynku konsumenckiego. Świadomość tego, jacy jesteśmy jest bezcennym źródłem wiedzy nie tylko dla nas, ale także dla producentów, importerów oraz wszelkich usługodawców. Ostatnie badania zlecone przez UOKiK potwierdzają coraz większą świadomość konsumencką Polaków. Większość rodaków uważa się za świadomych uczestników rynku, ponieważ podejmuje racjonalne decyzje o zakupach oraz potrafi oceniać jakość oferowanych produktów. Niestety naszym grzechem głównym jest zapominanie paragonu oraz nieczytanie oferowanych umów. To przekłada się na możliwość reklamowania zakupionych produktów.
Najważniejszym kryterium przy podejmowaniu decyzji o zakupie dla blisko 80% konsumentów jest cena. Przeprowadzone badania potwierdziły smutną rzeczywistość - prawie połowa z nas nie lubi robić zakupów ze względu na swoją trudną sytuację materialną. Obok tej grupy istnieje też tzw. grupa konsumentów wycofanych, najczęściej osób starszych, którzy nie interesują się zakupami i nabywają tylko najpotrzebniejsze produkty.
O dużej świadomości konsumenckiej świadczy fakt, że obce jest nam impulsywne kupowanie, aż 75% konsumentów decyduje się na zakupy z wcześniej przygotowanej listy. Wiele osób z wyższym wykształceniem i w dobrej sytuacji majątkowej dba o swój portfel poprzez zwracanie uwagi na jakość towaru, markę, skład, ilość, datę czy metodę produkcji. Jedna trzecia Polaków to świadomi konsumenci, którzy lubią zakupy, znają swoje prawa i przywiązują dużą wagę do jakości i marki produktu. Znak handlowy i marka ma największe znaczenie przy wyborze sprzętu RTV i AGD, kosmetyków oraz kawy i herbaty.
Wyniki badań pokazują, że blisko 60% Polaków przyznaje się do korzystania z reklam jako źródła informacji o produktach i usługach. Nie są one na szczęście jedynym źródłem wiedzy o produkcie. Z zebranych danych wynika, że Polacy przed większymi zakupami poznają ofertę kilku sklepów, poszukują informacji o produkcie u sprzedawcy bądź w Internecie. Smutne jest to, że co czwarty badany w ostatnim roku kupił jakiś wadliwy towar. Niewielu konsumentów, bo tylko 17% zdecydowało się na reklamację. Przeważająca większość reklamacji była załatwiana zgodnie z oczekiwaniami konsumentów, ale w świadomości Polaków funkcjonuje przekonanie, iż przepisy dotyczące praw konsumenta są zbyt skomplikowane. Coraz częściej rodacy korzystają z fachowej pomocy rzeczników konsumentów oraz organizacji konsumenckich, co jednoznacznie świadczy o coraz większej świadomości konsumenckiej.
Agata Gołaszewska-Horak