Rodzinny Kapitał Opiekuńczy jest jedną z części programu Polski Ład. To inwestycja w rodzinę i wzmocnienie społecznego kapitału ludzkiego. Świadczenie przeznaczone jest dla rodziców dzieci w wieku od ukończenia 12. do 36. miesiąca życia. Wysokość świadczenia wyniesie w sumie 12 tys. zł i przysługuje na drugie i każde kolejne dziecko.
Jest to odpowiedź na realne potrzeby rodzin, również adopcyjnych. Dzięki takiemu wsparciu dostęp do opieki nad najmłodszymi dziećmi będzie znacznie ułatwiony, a rodzice i opiekunowie będą mogli spokojnie łączyć obowiązki rodzicielskie z pracą zawodową. Jednocześnie jest to również kolejny czynnik, który ma redukować ubóstwo rodzin z dziećmi.
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy wypłacany będzie w częściach miesięcznych wynoszących (z założenia) 500 zł. Rodzice będą mogli samodzielnie wskazać, czy Kapitał chcą otrzymywać w wysokości 500 zł przez okres 24 miesięcy, czy w wysokości 1000 zł przez 12 miesięcy. Świadczenie przysługiwać będzie bez względu na dochód. Realizacją Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego, czyli prowadzeniem postępowania w sprawie przyznania świadczenia i jego wypłatą zajmie się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Wniosek o Rodzinny Kapitał Opiekuńczy i załączniki do wniosku będą składane wyłącznie w postaci elektronicznej, za pomocą tych samych systemów teleinformatycznych, co wnioski o świadczenie „Dobry start” i świadczenie wychowawcze w ramach programu „Rodzina 500+”, czyli Portal Emp@tia, PUE ZUS, Bankowość elektroniczna.
Projektowane przepisy przewidują również zmiany w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, w wyniku których m.in. wprowadzone zostanie dofinansowanie dla dziecka nieobjętego nowym świadczeniem opiekuńczym do pobytu w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.
Dofinansowanie to będzie przysługiwało – na wniosek – rodzicom, opiekunom prawnym oraz innym osobom, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem. Będzie ono związane z pobytem nieobjętego rodzinnym kapitałem opiekuńczym dziecka w instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 i będzie polegało na obniżeniu przez podmiot prowadzący taką instytucję miesięcznej opłaty ponoszonej za pobyt (bez wyżywienia, ale z uwzględnieniem zniżek zapewnionych przez podmiot prowadzący).
Dofinansowanie będzie przysługiwać: na dziecko pierwsze i jedyne
w rodzinie, na dziecko pierwsze z rodzin, w których kolejne dziecko jest objęte rodzinnym kapitałem opiekuńczym, na dziecko w wieku przed ukończeniem 12. miesiąca i po ukończeniu 36. miesiąca życia. Dofinansowanie będzie wynosić maksymalnie 400 zł miesięcznie na dziecko w żłobku, klubie dziecięcym lub
u dziennego opiekuna nie więcej jednak niż wysokość opłaty ponoszonej przez rodziców za pobyt dzieci w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Szacuje się, że tym wsparciem zostanie objętych około 110 tysięcy dzieci.