W trzecim odcinku cyklu „Recykling – ratunek dla środowiska” przyjrzymy się, jak z selektywną zbiórką odpadów radzą sobie gminy Świętajno i Wielbark. Przedstawimy też, jak samorządy przygotowują się do wdrożenia znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku, która radykalnie zmieni „śmieciową” rzeczywistość w kraju.
GMINA ŚWIĘTAJNO
Na terenie gminy segregacja odpadów prowadzona jest „u źródła”. Jednak w odróżnieniu od Szczytna czy innych samorządów, w Świętajnie mieszkańcy otrzymują jednakowe worki, przezroczyste. Zasada jest prosta – nie należy w nich mieszać śmieci. Worki są odbierane z gospodarstw domowych raz w miesiącu, raz w roku można natomiast oddać stare ubrania czy elektrośmieci. Ponadto na terenie oczyszczalni ścieków w Świętajnie funkcjonuje punkt odbioru zużytego sprzętu elektronicznego oraz odpadów wielkogabarytowych. Mieszkańcy mogą w miarę potrzeb przywozić tu tego rodzaju odpady. Wstępnie posegregowane worki trafiają do sortowni należącej do firmy „Dbaj”. Znajduje się ona w Świętajnie przy drodze do Jerutek. Tutaj odpady podlegają wtórnej segregacji. Sortownia zatrudnia obecnie około 20 osób. – Dzięki niej składowisko w Linowie nie zostało jeszcze zalane śmieciami – podkreśla wójt Świętajna Janusz Pabich.
GMINA WIELBARK
Selektywna zbiórka odpadów funkcjonuje tu od 2008 roku. Prowadzi się ją „u źródła” poprzez dystrybucję wśród mieszkańców worków na papier (niebieskie), szkło (zielone) i plastik (żółte). Są one odbierane co cztery tygodnie. Od przyszłego roku dodatkowo wprowadzony zostanie system, który zakłada wydzielenie frakcji organicznej (odpady zielone, odpady kuchenne z gospodarstw domowych) oraz frakcji mineralnej (popiół, piasek, żużel). – W praktyce będzie to polegało na tym, że w gospodarstwach domowych rozstawione zostaną pojemniki na odpady biodegradowalne – tłumaczy Jacek Bojarowski, kierownik Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Wielbarku. Podobnie jak w Szczytnie, także w Wielbarku przy ZGKiM działa punkt wtórnej segregacji, gdzie odpady są jeszcze „odczyszczane”. Na przykład plastik typu PET oddziela się tu od opakowań po chemii gospodarczej. Potem jeszcze butelki dzieli się w zależności od kolorów. – Wszystko dlatego, że inną cenę ma PET biały, a inną zielony czy niebieski – mówi kierownik Bojarowski. W punkcie wtórnej segregacji odpady są także prasowane i belowane, a następnie sprzedawane odbiorcom. Aby system gospodarki odpadami funkcjonował skutecznie, już kilka lat temu wielbarski samorząd wprowadził zróżnicowane stawki za odbiór odpadów komunalnych. Niższe opłaty ustalono dla gospodarstw, w których śmieci zbierane są w sposób selektywny. Wyższe stawki przewidziano dla gospodarstw, gdzie nie prowadzi się segregacji.
ŚMIECIOWA REWOLUCJA
Wszystkie samorządy myślą już o wdrożeniu podpisanej w lipcu ubiegłego roku przez prezydenta nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Co prawda najważniejsze zmiany czekają nas w 2013 roku, ale już dziś trwają intensywne przygotowania do wejścia w życie nowych regulacji prawnych. Zgodnie ze znowelizowaną ustawą, odpowiedzialność za całokształt gospodarki śmieciowej na swoim terenie ponosić mają samorządy. W ich gestii będą następujące zadania:
1. stworzenie obejmującego wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemu gospodarowania odpadami komunalnymi,
2. nadzór nad gospodarką odpadami komunalnymi, w tym koordynacja odbioru odpadów od właścicieli nieruchomości,
3. organizacja odbioru papieru, metalu, tworzywa sztucznego, szkła i opakowań wielomateriałowych oraz odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.
Mieszkańcy będą ponosić tzw. opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, która:
- będzie ustalona przez Radę Miejską/ Gminy w drodze uchwały,
- będzie płacona co miesiąc na konto samorządu,
- będzie zależeć od liczby mieszkańców lub powierzchni nieruchomości lub zużytej wody lub będzie stawką ryczałtową dla gospodarstwa domowego – poszczególne samorządy wybiorą jeden sposób tych wskaźników i poinformują o sposobie liczenia opłaty,
- będzie naliczana na identycznych warunkach dla wszystkich mieszkańców.
Z wymienionej opłaty samorząd będzie musiał pokryć wszelkie koszty odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów oraz obsługi administracyjnej tego systemu.
RECYKLING PO ZMIANACH
Zgodnie z art. 3b ust. 1 znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach do 31 grudnia 2010 r.:
* poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia takich frakcji odpadów komunalnych jak: papier, metal, tworzywa sztuczne i szkło powinien osiągnąć poziom co najmniej 50% wagowo,
* poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych powinien osiągnąć co najmniej 70% wagowo.
Ograniczenie masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania ma przebiegać w większym tempie i osiągnąć w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. następujące poziomy:
- do 16 lipca 2013 r. – do nie więcej niż 50% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania,
- do 16 lipca 2020 r. – do nie więcej niż 35% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania.
PRZYGOTOWANIA TRWAJĄ
Gmina Świętajno już od stycznia 2013 roku wprowadzi opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Przygotowuje się również, podobnie jak Wielbark, do przekształcenia ZGKiM w spółkę, co umożliwi wystartowanie w przetargu na odbiór odpadów od mieszkańców. Wiadomo też, że w gminie Świętajno opłata uiszczana przez mieszkańców będzie liczona od gospodarstwa domowego. Po zmianach w gospodarce śmieciowej, każde z nich otrzyma od gminy kubeł na odpady. – Przyjm ujemy zasadę, że będą odbierane śmieci tylko z niego, a nie np. te zalegające obok – mówi wójt Pabich. W ramach przygotowań do wdrożenia nowelizacji ustawy, już w ubiegłym roku ZGKiM zakupił dzięki dofinansowaniu z PROW specjalny samochód do odbioru śmieci. Jest to pojazd wielofunkcyjny, wyposażony w HDS, z możliwością ładowania większych przedmiotów czy np. gruzu.
Anna Kowalska
CZY WIESZ, ŻE ...
... obecnie w Polsce odzyskuje się około 5% opakowań szklanych, podczas gdy w Niemczech aż 45%?
... jedno wydanie popularnej wielonakładowej gazety pochłania około 4000 drew?
ZAGADKA
W co lepiej zapakować zakupiony w sklepie towar?
a) w plastikową reklamówkę
b) w torbę z materiału
Dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie
