EPIDEMIA CHOLERY

W październiku 1831 r. wybuchła w Szczytnie epidemia cholery. W tym roku przy drodze do Młyńska zorganizowano dom kwarantanny, w którym po ustaniu epidemii zamieszkał grabarz.

Cmentarz ewangelicki w Szczytnie
Nieistniejący już pomnik wojenny

Wtedy to zamknięto cmentarz przykościelny, a zmarłych zaczęto grzebać w miejscu gdzie pochowano ofiary cholery, które nie przeżyły kwarantanny. Najstarszy udokumentowany pochówek z tego cmentarza pochodził z 1847 r. Taka data widniała na żeliwnym krzyżu, który niestety kilka lat temu został skradziony. Stał na grobie Barbary Kiy z domu Rosmannek (3.8.1794 – 21.11.1847). i Rudolpha Kiy (30.04.1831 – 15.06.1850).

Istnieje „oficjalny” spis danych z zachowanych nagrobków, w którym można przeczytać, że Barbara Kiy urodziła się nie w sierpniu, a we wrześniu. Natomiast Rudolph Kiy urodził się 15 lipca 1850 r. i zmarł 30 kwietnia 1931 r. Z własnego doświadczenia wiem jak łatwo się pomylić przy spisywaniu danych z nagrobków, ale tak poważne błędy dotyczące najstarszego i najważniejszego nagrobka na tym cmentarzu całkowicie ten spis dyskwalifikują. Niestety często się zdarza, że osoby piszące o cmentarzu na ten spis się powołują.

POWIĘKSZENIE

Krzyż z grobu Barbary Kiy

Początkowo cmentarz zajmował obszar na południe od drogi Szczytno – Rozogi do początku późniejszej kwatery wojennej. Z dawnego układu zachowała się główna aleja cmentarna. Nowy cmentarz dosyć szybko został zapełniony i zaszła potrzeba jego powiększenia. Na przełomie XIX i XX w. został poszerzony w kierunku północnym, a następnie wschodnim. Obie części można jednak rozróżnić po wieku drzewostanu. Na początku XX wieku wzniesiono kaplicę cmentarną, w której później funkcjonowała również kostnica. Przylegała ona od południa do późniejszej kwatery wojennej. Jak to często z tego typu obiektami bywało, kaplica była po wojnie ulubionym miejscem spotkań integracyjnych miejscowego elementu. Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych obiekt rozebrano.

KWATERA WOJENNA

W trakcie I wojny światowej w środkowej części cmentarza wytyczono na planie czworoboku kwaterę wojenną.

 

 

Aby zapoznać się z pełną treścią artykułu zachęcamy
do wykupienia e-prenumeraty.