Z DZIEJÓW WSI

Wawrochy założone zostały 30 czerwca 1685 r. na 20 włókach chełmińskich. W 1796 r. Michał Kobus otrzymał przywilej na dodatkowe 20 włók, które zasiedlone zostały głównie przez małorolnych chłopów. W 1782 r. były tu 44 dymy, w 1858 r. 46 dymów i 63 włóki.

16 lipca 1938 r. dotychczasową nazwę wsi Wawrochen zmieniono na Deutschheide. W 1939 r. Wawrochy miały 335 mieszkańców.

Szkoła istniała tu już przed 1730 r. Na początku XX w. wzniesiono z czerwonej cegły nowy budynek szkolny, który przetrwał do naszych czasów, ale obecnie nie pełni już swoich pierwotnych funkcji.

Poza szkołą najważniejszym budynkiem we wsi była gospoda, którą prowadził Gustav Olk. W budynku gospody mieściła się również agencja pocztowa i sklep.

W połowie XIX w. założony został pomiędzy Płozami a Wawrochami cmentarz. Do czasu założenia cmentarza w Płozach służył on tym dwóm miejscowościom. Znajdują się na nim kwatery z I wojny światowej, w których spoczywa jeden oficer i dwóch żołnierzy armii carskiej, którzy polegli 29-30 sierpnia 1914 r. Są tu też dwie mogiły cywilnych ofiar I wojny światowej. August Gwiazda i niejaki Riemek stracili życie 30 sierpnia 1914 r.

SEKTA ŚWIĘTYCH

Wawrochy od 1908 r. należały do parafii w Gawrzyjałkach, ale jeszcze długo po jej utworzeniu starsi ludzie z przyzwyczajenia uczęszczali do Jerutek, gdzie znajdowała się ich dotychczasowa parafia. akeebasubs !*}