Właściwości rzodkiewki
Rzodkiewka należy do najpopularniejszych i jednocześnie najwcześniej uprawianych warzyw na naszych działkach. Nie ma chyba działkowca, który by nie uprawiał jej w swoim ogródku. Już niedługo nastąpią pierwsze wysiewy tego warzywa – w pierwszej kolejności pod osłony – a następnie bezpośrednio do gruntu. Istnieją odmiany rzodkwi o skórce czarnej, białej i czerwonej, różniące się od siebie także wielkością i kształtem. Czarna rzodkiew i jej biało-czerwona odmiana były znane już w czasach starożytnych. Uprawiana była między innymi w starożytnym Egipcie, Rzymie i Grecji. Między innymi wymieniana jest na płycie piramidy Cheopsa, a wzmianki o niej można znaleźć również w starej literaturze chińskiej. W Europie uprawa tego warzywa popularna była już w XVI wieku. U nas najpopularniejsze są rzodkiewki czerwone i białe tzw. sople lodu oraz odmiana zimowa – czarna rzodkiew zwana też rzepą. Rzodkiewka to warzywo zawierające wyjątkowo bogaty zestaw cennych dla zdrowia składników mineralnych takich jak: sód, potas, wapń, żelazo, jod, magnez, witaminy A, B, PP oraz olejki eteryczne zawierające siarkę. Dietetycy często polecają rzodkiew i rzodkiewki ze względu na ich silne działanie moczopędne, korzystny wpływ na pracę wątroby, nerek oraz przemianę materii. Ponadto, dzięki zawartości siarki, rzodkiewki działają wzmacniająco na włosy. Rzodkiewka ma krótki okres wegetacji, gdyż pierwsze jadalne młode zgrubienia można zbierać już po 3 tygodniach od siewu. Niewielkie są też jej wymagania termiczne. Przy długim dniu wybija w pędy kwiatostanowe i parcieje. Dlatego najlepiej uprawiać ją wczesną wiosną i jesienią. Dobre plony osiąga się na glebach średnio zwięzłych i próchniczych zasobnych w wodę. Brak wody powoduje piekący smak. Choroby rzodkiewki to zgorzel siewek, kiła kapuściana, czernienie korzeni. Atakują ją także szkodniki jak pchełki, śmietka kapuściana oraz chowacze. Skuteczna ochrona przed szkodnikami to jej uprawa pod osłonami.
Kulinarne wykorzystanie rzodkiewki
Nikogo nie trzeba chyba przekonywać do chrupania surowych rzodkiewek lub dodawania ich do różnych sałatek. Czerwona rzodkiewka jest też powszechnie używana do zdobienia kanapek i półmisków z wędlinami, ale nie wszyscy wiedzą, że może ona mieć znacznie szersze zastosowanie w przyrządzaniu potraw i to nie tylko z wykorzystaniem samych zgrubień. Otóż z młodych listków rzodkiewek, szczawiu i szpinaku można przygotować znakomitą, bogatą w witaminy i bardzo smaczną surówkę. Aby ją przygotować należy umyte listki z wymienionych warzyw posiekać, przyprawić solą, pieprzem, odrobiną cukru, skropić sokiem z cytryny i olejem, dokładnie wymieszać. Surówkę taką należy przyrządzić tuż przed podaniem. Drobno posiekane zielone listki rzodkiewki można dodać do wszystkich wiosennych surówek, sałatek a także do zielonej sałaty. Z kolei cienko pokrojone rzodkiewki dodane do pieczeni wołowej z powodzeniem mogą zastąpić suszone grzyby. Dodatkiem do kotletów i pieczeni może być rzodkiewka ugotowana w niewielkiej ilości osolonej wody, odsączona i polana na półmisku stopionym masłem z tartą bułką. Jako dodatek do młodych ziemniaków świetna jest rzodkiewka duszona. Wówczas młode rzodkiewki należy ułożyć w rondelku, posypać solą, zalać szklanką rosołu i dusić kilka minut na małym ogniu pod przykryciem, po czym wyjąć łyżką cedzakową. Stopić następnie łyżkę masła na patelni, wrzucić rzodkiewki, posypać lekko cukrem, zrumienić, przełożyć z powrotem do rondelka, dodać drobno posiekane zielone listki rzodkiewki, jeden ząbek posiekanego czosnku i chwilę jeszcze dusić razem. Powstały sos można zagęścić łyżeczką mąki. Znakomitym daniem kolacyjnym może być rzodkiewka pod beszamelem. W tym przypadku ugotowane w niewielkiej ilości osolonej wody rzodkiewki należy ułożyć na kamionkowym półmisku. Następnie sosem beszamel sporządzonym z mąki, masła, jaj i mleka lub śmietanki zalać rzodkiewki, doprawić pieprzem i solą, posypać tartym serem i posiekaną zieloną pietruszką, zapiec. Podawać z pieczywem. Oczywiście podane przeze mnie kulinarne możliwości wykorzystania rzodkiewki nie wyczerpują wszystkich rozwiązań. Zatem zachęcam do eksperymentowania we własnym zakresie i cieszenia się niezwykłym smakiem tego warzywa pod różną postacią.
Stanisław Stefanowicz
Talarki z ogórka
Skład: 1 świeży ogórek, twarożek, 1-2 łyżki śmietany, szczypiorek, kilka rzodkiewek, sól do smaku, liście sałaty
Ogórka obrać ze skórki i pokroić w talarki grubości 1 cm. Do twarożka dodać śmietanę, posiekany szczypiorek oraz drobno pokrojone rzodkiewki. Lekko posolić i dokładnie wymieszać, aby powstała jednolita masa. Na każdy talarek ogórka nałożyć czubato twarożek i przyozdobić go przycięto fantazyjnie rzodkiewką. Tak przygotowane talarki ułożyć na liściach sałaty i podawać jako przystawkę.