WIEŚ NA GRUNTACH WYDARTYCH Z LASU
Jerutki założone zostały na wydartych z lasu gruntach. W drugiej połowie XVII w. istniała tu smolarnia, która dała początek wsi lokowanej 23 czerwca 1687 r. Johann Ferrariusz otrzymał przywilej na założenie wsi szkatułowej na 30 włókach na prawie chełmińskim.
W imieniu księcia dokumenty związane z lokacją wystawił wielki nadleśniczy von Manteufel. Ferrariusz za 30 grzywien otrzymał 3 włóki sołeckie. Później za opłatą 100 guldenów polskich oraz roczny czynsz wysokości 20 grzywien uzyskał jeszcze przywilej na prowadzenie karczmy z prawem browarnictwa. Po 7 latach wolnizny chłopi, którzy się tu osiedlili, zobowiązywali się płacić do szkatuły książęcej po 16 grzywien od włóki. Jeśli któryś z nich nie zapłacił czynszu, to jego należność spadała na pozostałych. 24 maja 1701 r. Jerutki otrzymały na dotychczasowych warunkach dodatkowe 10 włók.
TORTUROWANA PRZEZ KATA
W kronice tutejszej szkoły zachowała się wzmianka o Marii Jakubasównej, która w 1716 r. za jakiś czyn szkaradny poddana została torturom, za co kat z Kętrzyna otrzymał 6 talarów i 75 groszy wynagrodzenia.
TRUDNA SYTUACJA
W połowie XVIII w. sytuacja gospodarcza wsi była bardzo zła. Brakowało pastwisk pozwalających utrzymać większą liczbę zwierząt. W 1786 r. po podziale Lasów Korpelskich Jerutki otrzymały ponad 45 nowych włók. W 1835 r. areał gruntów wynosił 6568 mórg. Żyło tu wówczas 44 chłopów szkatułowych, 10 gospodarujących na niewielkich działkach chałupników, karczmarz i pastor.