Mój poprzedni felieton poświęciłem herbacie. Przy tej okazji wymieniłem kilka terminów z więziennej grypsery, związanych z owym popularnym napojem.

Efekt nieco mnie zaskoczył. Kilku bliżej zaprzyjaźnionych czytelników zatelefonowało do mnie z żartobliwy pytaniem, skąd znam gwarę spod celi. Czy może mam za sobą jakąś ciekawą odsiadkę? Odpowiadam zatem, że nie. Natomiast miałem szczęście do interesujących informatorów. Pierwszym był mój kolega z podwórka, rówieśnik, Sławek Petelicki. Późniejszy generał Gromu. Sławek studiował prawo. Swoją pracę magisterską zatytułował „Sposoby nielegalnego porozumiewania się osadzonych”. Aby dobrze poznać temat, dał się chłopak zamknąć na tydzień w warszawskim więzieniu. Egzemplarz powstałej tam pracy otrzymałem w prezencie. Wraz z załącznikiem, w którym Sławek zebrał teksty więziennych piosenek.

Wiele lat później, już jako artysta plastyk, chałturzyłem przy malowaniu reklam ściennych. Na wielopiętrowych budynkach. W tamtych latach robiło się to ręcznie, biegając po prymitywnych rusztowaniach. Koniecznie trzeba było mieć pomocnika. Fizycznego. Kazik, czyli mój wspólnik, i ja dobraliśmy sobie młodego, kazikowego sąsiada, który właśnie wyszedł z kilkuletniej odsiadki. Chłopak był robotny i uczynny, a jego dwie kropki wytatuowane przy oku budziły, pośród robotniczej gawiedzi, szacunek i postrach. Miał pseudonim Docent. Ten to nam dopiero naopowiadał o więziennych zwyczajach! Opisując moje kolejne źródła wiedzy dodam, że w studenckich, kabaretowych latach miałem w swoim piosenkarskim repertuarze wszystkie warszawskie piosenki Stanisława Grzesiuka. A w tych piosenkach kilkakrotnie Grzesiuk wymienia konkretne postacie z przedwojennego świata przestępczego. Niemal każdy z nas pamięta tekst o Felku Zdankiewiczu. Rzeczywiście żył taki złodziej i morderca, nazywany krwawym Felusiem. Czterdzieści lat przesiedział w więzieniach. Tamże spisywał swój pamiętnik. Pozostawił po sobie 36 zapisanych kajetów. Zmarł w roku 1932 w przytułku dla starców. Po jego śmierci, w roku 1933 wydano książkę „Feliks Zdankiewicz król złodziei warszawskich”. Jej autor Herman Czerwiński oparł swój tekst o rękopis Zdankiewicza. W innej piosence Grzesiuk śpiewał: „raz Czabak z rana, w więziennej celi...”. Czabak to nazwisko słynnego, lwowskiego bandyty. Z pochodzenia Cygana (dzisiaj byłby Romem). Powieszono go w roku 1909. Z kolei w piosence „Rum Helka” Stanisław Grzesiuk tak opisywał zaproszenie Helki na złodziejski bal: Tasiemce powiedzieli, że Helka jest klawa, że z Helką jest zabawa, więc tata zgodził się. No właśnie. Tata Tasiemka. To postać słynna, zasługująca na szerszy opis.