Te dziewicze leśne jeziora leżą w górnym biegu rzeki Łyny w sąsiednim powiecie nidzickim. Dzierżawcą jest Gospodarstwo Rybackie Szwaderki Sp. z o.o. Obydwa jeziora stanowią łowiska specjalne i udostępniane są do wędkowania z brzegu i lodu.
Jezioro Brzeźno Duże
Rybacki typ jeziora - linowo-szczupakowy, powierzchnia lustra wody – 40,8 ha, maksymalna głębokość – 7 m. Jeziora mają kształt nieregularny, główny akwen jest owalny, o dłuższej osi skierowanej z północy na południe. Przy zachodnim brzegu wybiega z akwenu głównego zatoka, stopniowo wydłużająca się i zwężająca w kierunku południowo-zachodnim. Łyna dopływa do jeziora Brzeźno Małe i uchodzi do jeziora Brzeźno Duże u południowego krańca zatoki. Wypływa zaś, ze środkowej części akwenu głównego przy jego wschodnim brzegu. Dalej Łyna prowadzi wodę przez zabagnione tereny i małe jeziorko o nazwie Morze (powierzchnia mniejsza niż 5 ha) i wkrótce wpływa do jeziora Kiernoz Mały.
Obrzeża jeziora są w większości płaskie, otoczone mokradłami i podmokłymi łąkami. W wielu miejscach dostęp do lustra wody jest utrudniony, gdyż brzegi są grząskie i otoczone dość szerokim pasem oczeretów. Wędkowanie z brzegu jest możliwe tylko z nielicznych, prowizorycznych kładek. Podczas ostatniego mego pobytu nad tymi jeziorami spotkałem tylko paru wędkarzy, którzy uważają, że ze względu na specyfikę jezior powinny być one dopuszczone do wędkowania z łodzi, tym bardziej, że są to łowiska specjalne.
Ławica przybrzeżna jeziora jest szeroka i łagodnie opadająca. Dno jest przeważnie muliste i porośnięte bujną roślinnością zanurzoną, głównie moczarką. Woda w zbiorniku średnio przejrzysta. Ichtiofauna jeziora bogata. Występują liczne gatunki ryb: szczupak, lin, płoć, karaś, węgorz, wzdręga, krąp, okoń, leszcz, ukleja i inne. Na wzbogacenie ichtiofauny jeziora duży wpływ ma Łyna, łącząca swym biegiem cały łańcuch jezior, przez co ryby mają możliwość dogodnej migracji. Do najczęściej poławianych gatunków należą dorodne liny, leszcze i płocie. Szczupaki i okonie łowi się tu przeważnie na żywca.
Dojazd do jeziora Kurki – Brzeźno Łyńskie i dalej drogą gruntową na skraj lasu sosnowego w północnej części jeziora.
Jezioro Brzeźno Małe
Rybacki typ jeziora – linowo-szczupakowy, powierzchnia lustra wody 8,5 ha, maksymalna głębokość - 4,1 m. Jezioro ma kształt zbliżony do trójkąta równoramiennego, którego wierzchołek skierowany jest na północny wschód. Przepływa przez nie Łyna, która prowadzi wody z jeziora Krzyż i wpływa do jeziora Brzeźno Małe w jego południowych krańcach. Wypływa natomiast z jego północno-zachodniego brzegu, dążąc do jeziora Brzeźno Duże. Płaskie brzegi otoczone są podmokłymi łąkami i mokradłami, jedynie od strony zachodniej brzeg jeziora jest nieco wyższy.
Jezioro Brzeźno Małe ma rybostan podobny do Brzeźna Dużego. Roślinność wodna dobrze rozwinięta. Woda w jeziorze jest bardzo czysta, o średniej przejrzystości. Wędkowanie na obydwu akwenach jest dla miłośników pierwotnej przyrody niezwykle atrakcyjne. Jeziora leżą na odludziu, otoczone są pięknymi lasami. Tereny są królestwem żurawi, łabędzi i wielu gatunków rzadkich ptaków wodnych i błotnych. Wody dorzecza są siedliskiem wielu gatunków ryb, prócz wymienionych wyżej trafiają się pstrągi potokowe bytujące w górnym biegu Łyny, będącym rezerwatem. W jeziorze Orłowo występuje żółw błotny. Choćby z tych powodów warto odwiedzić te tereny.
Dojazd do jeziora Kurki-Brzeźno Łyńskie, dalej w kierunku wsi Lipowo Kurowskie. Około 500 m przed tą wsią skręcamy na południe drogą gruntową, która biegnie w pobliżu jeziora. Zezwolenia na wędkowanie można nabyć w biurze Gospodarstwa Szwaderki w Olsztynku.
Marian Paruzel/Fot. Marian Paruzel
Marian Paruzel