W latach 30. XX w. znajdujący się obecnie na ulicy Piłsudskiego cmentarz miejski w Szczytnie był już mocno przepełniony, a jego najstarsza część została zamknięta. W związku z tym postanowiono za miastem, przy drodze na Zabiele, założyć nowy, miejski cmentarz. Grunt uzyskano poprzez wymianę działek. W 1938 r. działkę ogrodzono, wybudowano kostnicę i dokonano nasadzeń. Cmentarz był gotowy do użytku 1 kwietnia 1939 r. Koszt jego budowy wyniósł ponad 60.000 marek.

Cmentarz w Nowym Gizewie
Pogrzeb niemieckiego żołnierza

ZOSTAŁO JUŻ NIEWIELE

Do dnia dzisiejszego niewiele pozostało po tym cmentarzu. Zachowały się fundamenty ogrodzenia, jeden przewrócony, kamienny niemiecki nagrobek, betonowy prawosławny krzyż z metalową, całkowicie nieczytelną tabliczką, pozostałości drewnianego krzyża oraz metalowe krzyżyki z numerami, które stały na niektórych mogiłach. Jeżeli cmentarz ten był użytkowany do 1945 r., to zapewne zdążono pochować na nim setki mieszkańców miasta. Z relacji osób, które pamiętają ten cmentarz z wcześniejszych lat wynika, że chowano na nim również pracujących w Szczytnie w trakcie wojny robotników przymusowych: Francuzów, Rosjan i Polaków.

Niedawno otrzymałem kilka fotografii przedstawiających ten cmentarz w trakcie wojny i w okresie powojennym. Jedno ze zdjęć przedstawia pogrzeb niemieckiego żołnierza. Widać na nim, że na cmentarzu istniała kwatera wojenna oraz że na części mogił znajdowały się drewniane krzyże bądź metalowe krzyżyki z numerami.

 

 

Aby zapoznać się z pełną treścią artykułu zachęcamy
do wykupienia e-prenumeraty.