Podstawowym nawozem organicznym najczęściej stosowanym przez działkowców jest kompost i obornik. Rzadziej wykorzystują oni pomiot ptasi, słomę, korę, torf, trociny czy liście drzew, które to w większości wymagają wcześniejszego kompostowania. W sprzedaży dostępne są również skoncentrowane nawozy organiczne w formie granulowanej, np. obornik granulowany, biohumus sypki, guano, rosahumus czy humistar. Jednakże, aby takie nawozy zastosować w nawożeniu uprawianych roślin trzeba liczyć się z wydatkiem kilkudziesięciu a nawet kilkuset złotych. Po co więc przepłacać, skoro o podobnym działaniu nawóz można mieć za darmo? Takim nawozem może być właśnie gnojówka roślinna. Dlatego produkcja jej ma bardzo duży sens. Jest przede wszystkim łatwa do wytworzenia i nie wymaga nakładów finansowych.
Produkcja
gnojówki roślinnej
Do produkcji gnojówki roślinnej nadają się takie rośliny jak: pokrzywa zwyczajna, rumianek, żywokost i skrzyp polny. Gnojówka z tych roślin zawiera dużo azotu i potasu, który jest niezbędny roślinom w okresie ich szybkiego wzrostu a więc wiosną i latem. Najłatwiej wyprodukować gnojówkę z pokrzyw, bo jest ich wszędzie pod dostatkiem. Wykorzystując pokrzywy zwracajmy uwagę, aby nie miały one nasion, bo wówczas przyczynimy się poprzez podlewanie taką gnojówką do ich rozsiania na naszych grządkach. Pokrzywy ścinamy wiosną i latem, tniemy na kawałki i wrzucamy do najlepiej plastikowych beczek. Pokrzywą wypełniamy około 4/5 pojemnika i tyle samo wlewamy wody. Wskazane, by wodą tą była deszczówka. W beczce pozostawiamy trochę miejsca, ponieważ gnojówka w trakcie fermentacji będzie burzyć się i może wykipieć z pełnej beczki. W celu przyspieszenia fermentacji gnojówkę trzeba codziennie mieszać, a beczkę ustawić w słonecznym, ciepłym miejscu. Beczkę należy przykryć, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się nieprzyjemnego zapachu. Po 10-15 dniach gnojówka jest zwykle gotowa do użycia. Można to poznać po ciemnym kolorze i po tym, że przestała się burzyć. Taka przygotowana gnojówka jest bardzo dobrym i silnym nawozem. Przed użyciem obowiązkowo trzeba ją rozcieńczyć w stosunku 1:10 a więc 1 litr gnojówki z 10 litrami wody. Takim roztworem podlewamy glebę pod roślinami. Gnojówką możemy także dokarmiać rośliny dolistnie. Wówczas musimy ją jeszcze bardziej rozcieńczyć, dając na 1 litr gnojówki 20 litrów wody. Rozcieńczoną gnojówką z pokrzyw można podlewać zarówno warzywa, jak i kwiaty. Oprócz pokrzywy – jak już wspomniałem – do produkcji gnojówki nadają się inne rośliny, ale są one zdecydowanie mniej dostępne. Można jednak z nich przyrządzić gnojówki osobno, albo mieszać je w jednej beczce. W swojej praktyce wykorzystywałem do produkcji gnojówki zerwane liście pomidorów. Chociaż w literaturze nie spotykałem się z takimi przypadkami, to jednak wyprodukowana w ten sposób gnojówka w podobny sposób jak z pokrzywy wpłynęła na wzrost podlewanych roślin. I wreszcie jeszcze jedna praktyczna rada - podlewając gnojówką roślinną róbmy to późnym wieczorem, gdy inni działkowcy opuścili już swoje działki. Do rana nieprzyjemny zapach ulotni się i w ten sposób nie narazimy się innym użytkownikom.
Wykorzystanie pokrzywy
i skrzypu polnego do zwalczania szkodników roślin
W sposób ekologiczny pokrzywy i skrzyp polny można wykorzystać nie tylko do produkcji gnojówki i nawożenia nią roślin, ale i do zwalczania ich szkodników. Między innymi w walce z przędziorkami i mszycami zaleca się rośliny opryskiwać gnojówką z pokrzywy rozcieńczoną w stosunku 1:20 lub fermentującą (4-5 dniową) w stosunku 1:50. W przypadku skrzypu polnego dobre efekty może przynieść oprysk gnojówką fermentującą (4-5 dniową) w stosunku 1:50. Zapobiegawczo warto zastosować w momencie pojawienia się mszyc oprysk nie rozcieńczonym wyciągiem z pokrzywy lub skrzypu polnego, który powstanie po 24 godzinach od zalania (1 kg roślin zalanych 10 litrami wody).
Stanisław Stefanowicz
KRÓLIK W WINOGRONACH
Skład: królik pokrojony na porcje – około 1,5 kg, cebula, 2 łyżki ostrej musztardy, łyżeczka tymianku, 0,5 kg ciemnych winogron, 5 dag masła, po łyżeczce posiekanego szczypiorku i natki, sól.
Musztardę wymieszać z tymiankiem. Królika opłukać i osuszyć, natrzeć solą, posmarować musztardą, odstawić na około pół godziny w chłodne miejsce. Cebulę obrać, pokroić w kostkę. Masło stopić w rondlu, włożyć kawałki królika, zrumienić. Dodać cebulę, zeszklić. Wlać wodę – około 1,5 l, przykryć i gotować na małym ogniu 30 min. Winogrona opłukać, osuszyć i oderwać od gałązek. Dodać do mięsa i dusić jeszcze 15 minut. Królika podawać z ugotowanym makaronem lub ziemniakami, posypanego zieleniną.