Od chwili konferencji w Teheranie w 1943 roku przyszłą granicę polsko – radziecką w Prusach Wschodnich Stalin starał się ukształtować samodzielnie, za pomocą faktów dokonanych. Niezwykle pomocny okazał się tutaj Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, który pozorował niezależny ośrodek polskiej władzy i brał udział w „negocjacjach” z ZSRR w sprawie granicy. Wynik tych „negocjacji” był zgodny z życzeniami Stalina. Sowieckie kierownictwo traktowało powojenną Polskę jako przyszłe zagrożenie. Przedstawia to książka Zbigniewa Kudrzyckiego opisująca kulisy ustalenia obecnej granicy między Warmią i Mazurami a Obwodem Kaliningradzkim.

PKWN

26 lipca 1944 Ludowy Komisarz Spraw Zagranicznych ZSRR Wiaczesław Mołotow i reprezentujący PKWN Edward Osóbka – Morawski zawarli w Moskwie porozumienie. Zapisano w nim między innymi: Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego i rząd ZSRR umówiły się, iż północna część terytorium Prus Wschodnich wraz z portem i miastem Königsberg odchodzi do Związku Radzieckiego, cała zaś pozostała część Prus Wschodnich oraz obwód gdański wraz z miastem i portem Gdańsk odchodzi do Polski. Zgodnie z tym porozumieniem granica miała przebiegać na północ od Braniewa i Gołdapi. PKWN te rozmowy podsumował na swym posiedzeniu następująco: Ob. Morawski zreferował ostateczny projekt granic Polski od wschodu i północy oraz projekt granic od zachodu, jaki rząd ZSRR będzie wysuwać na konferencji pokojowej. Ob. Morawski, Witos, Grubecki, Drobner, Rola, Minc, którzy pertraktowali w sprawie granic, zgodnie stwierdzili, że to, co osiągnięto, było maksimum tego, co można było osiągnąć.