Wiele osób coraz częściej rezygnuje z przyrządzania i picia tradycyjnych herbat i chętnie sięga po herbatki ziołowe lub owocowe. Sklepy, apteki oferują obecnie bardzo duży wybór takich produktów, ale za nie trzeba zapłacić. W przypadku działkowców chciałoby się powiedzieć: po co przepłacać, skoro takie herbatki można mieć za darmo z własnej działki i to często bardziej smaczne, aromatyczne niż te będące w sprzedaży. Zachęcając państwa do spożywania herbat ziołowych i owocowych, mam na uwadze dwa powody. Po pierwsze herbatki takie mają wspaniały smak i powinny wchodzić w skład zdrowego stylu odżywiania. Po drugie posiadają one właściwości lecznicze, co w okresie późnej jesieni i wczesnej zimy nie jest dla organizmu obojętne. Na większości działek uprawia się wiele roślin, z których owoce bądź liście mogą stanowić cenny surowiec na zdrowe herbatki. Wprawdzie obecnie to już nie czas na przygotowanie odpowiedniego materiału na nie, ale mam nadzieję, że informacje o tym przydadzą się w przyszłym roku.
Liście różnych roślin
na herbatki
Do przyrządzenia herbat warto wykorzystać liście z wielu popularnych roślin uprawianych zarówno na działkach, jak i rosnących w naturalnym środowisku (byle nie z rosnących przy uczęszczanych szlakach komunikacyjnych). Do takich roślin zaliczyłbym między innymi malinę, miętę, jeżynę, melisę, borówki, poziomki, dziką różę, pokrzywę. Na herbatki nadają się tylko liście z młodych i zdrowych wymienionych roślin. Młode, ale w pełni wyrośnięte liście należy zrywać w czasie suchej i słonecznej pogody. Dotyczy to zwłaszcza liści mięty i melisy, gdyż wtedy zawierają one najwięcej olejków eterycznych. Zerwane liście mogą posłużyć do sporządzania herbat zielonych. W takich przypadkach należy je suszyć w miejscach zacienionych, suchych i przewiewnych. Inny sposób postępowania z zerwanymi liśćmi malin, jeżyn i poziomek polega na lekkim spryskaniu wodą po ich uprzednim przewiędnięciu, zawinięciu w czystą ściereczkę i umieszczeniu w ciepłym miejscu na 2-3 dni (byle nie bezpośrednio na słońcu). W tym czasie zachodzić będzie proces fermentacji, podobny do obróbki prawdziwej czarnej herbaty. Po 2-3 dniach należy rozwinąć ściereczkę a zbrunatniałe liście pociąć na paski i ususzyć w zacienionym, suchym miejscu. Dobrym dodatkiem do różnego rodzaju herbat są ususzone płatki dzikiej róży bądź świeże płatki utarte z cukrem.
Przygotowanie surowca na herbatki owocowe
Herbatki owocowe można sporządzać z bardzo wielu owoców z naszych działek. Zatem mogą to być owoce jabłek, grusz, dzikiej róży, malin, jeżyn, poziomek, pigwy, czarnych jagód. Sporządza się je z suszonych owoców wymienionych roślin. Jabłka i gruszki przeznaczone do suszenia wymagają blanszowania, tj. krótkiego obgotowania, gdyż wówczas nie ściemnieją i lepiej zachowają aromat. Po obraniu pokrojone w plasterki jabłka, gruszki zanurzamy we wrzątku z dodatkiem 1/2 dag soli i kwasku cytrynowego na 1 l wody, a następnie suszymy w temp. około 60C. Dojrzałe owoce dzikiej róży (ale nie miękkie) należy zbierać od lipca do września przed przymrozkami. Umyte owoce pokrojone na połówki, oczyszczone z pestek i włosków suszymy w podobnej temperaturze jak wyżej bądź na słońcu. Owoce maliny, jeżyny, poziomki, czarnej jagody można suszyć w piekarniku, ale początkowo temperatura nie powinna przekraczać 30C, a dopiero później około 50C, albo na słońcu. Owoce pigwy po umyciu ucieramy na tarce o dużych oczkach, a następnie suszymy jak jabłka i gruszki. Jeśli owoce suszymy na słońcu trzeba je przykryć np. gazą, zabezpieczając w ten sposób przed muchami.
Przyrządzanie herbatek
Z surowców przygotowanych w podany wyżej sposób można przyrządzić herbatki jednoroślinne, jednoowocowe bądź mieszanki. W przypadku herbatek mieszanych możemy puścić wodze fantazji i tym sposobem mile zaskoczyć zaproszonych gości. Bardzo smaczną i popularną herbatką jest sporządzona z liści mięty. Napar ten poprawia wydzielanie soku żołądkowego, funkcjonowanie trzustki, pracę układu trawiennego. Herbatka melisowa z kolei korzystnie wpływa na pracę żołądka, ale jednocześnie działa uspokajająco. Wypita wieczorem ułatwia zasypianie. Herbatka z owoców maliny działa rozgrzewająco i napotnie. Warto ją przyrządzać i pić przy grypie, anginie i przeziębieniach. Różaną zaleca się pić w schorzeniach przewodu pokarmowego, nerek, wątroby, przy złej przemianie materii, niedoborze wit. C, a także bezsenności. Herbatka z suszonych czarnych jagód korzystnie reguluje pracę żołądka. Suszone owoce i liście przeznaczone na herbatki obowiązkowo należy przechowywać w szczelnie zamkniętych pojemnikach. Uchroni to przed stratą aromatu i barwy oraz przed szkodnikami.
Stanisław Stefanowicz
POLECAM
Lecznicza nalewka z jemioły
Skład: 40 dag liści jemioły, 4-5 ząbków czosnku, 2 łyżki miodu, 1 l białego wytrawnego wina.
Liście jemioły bez łodyg umyć i włożyć do szklanego naczynia. Wino połączyć z miodem, dodać czosnek przeciśnięty przez praskę i zalać tym liście jemioły. Naczynie szczelnie zamknąć i odstawić na 2 tygodnie. Następnie przecedzić i przelać do butelek. Nalewka spożywana 1-2 razy dziennie przed jedzeniem po 0,5 szklanki korzystnie wpływa na organizm w przypadku nadciśnienia, miażdżycy.