To już ostatni odcinek naszego cyklu „Recykling – ratunek dla środowiska”. Przez kilka ostatnich tygodni przedstawialiśmy Czytelnikom różne aspekty związane z odzyskiem odpadów, dając także praktyczne rady, jak w prosty sposób, w ramach własnych możliwości dbać o otoczenie. W tym tygodniu czas na podsumowanie poruszanej przez nas problematyki.
WIELE DO NADROBIENIA
Recykling, czyli ponowne przetwarzanie odpadów, które się do tego nadają, to dziś jeden z głównych sposobów na to, by nie szkodzić środowisku naturalnemu. Żeby uniknąć gromadzenia się śmieci na wysypiskach, znacznie korzystniej poddawać je segregacji. Niestety, pomimo wielu kampanii oraz starań podejmowanych chociażby przez samorządy, w Polsce wciąż nie jest ona na zadowalającym poziomie. Świadczą o tym cyfry. Przykładowo, w Holandii dzięki selektywnej zbiórce recyklingowi poddawane jest aż 63% odpadów, w Niemczech – 56%, a w Danii i Szwecji – 41%. Polska pod tym względem plasuje się na szarym końcu. Nic w tym dziwnego. W naszym kraju początki segregacji sięgają pierwszej połowy lat 90. Można więc powiedzieć, że w tej dziedzinie mamy wiele do nadrobienia. Jednym z pierwszych miast, w którym pojawiły się pojemniki do selektywnej zbiórki była Warszawa. Stanęły one w stolicy w 1994 r., a dopiero dwa lata później wprowadzono wśród mieszkańców obowiązek segregacji śmieci. W powiecie szczycieńskim pionierem było Szczytno. Tu selektywna zbiórka zagościła w 2004 roku. W innych miejscowościach jest z tym różnie. Mimo podejmowanych przez samorządy działań nie wszędzie mieszkańcy segregują odpady. Wciąż jeszcze wiele z tych, które można poddać recyklingowi, trafia na wysypisko w Linowie.
ODPADY TO ZASOBY
Mało mamy też na naszym terenie sortowni odpadów będących nieodzownym elementem selektywnej zbiórki. Tymczasem tego typu instalacje są korzystne nie tylko ze względów ekologicznych, ale też ekonomicznych, bo generują nowe miejsca pracy, tak bardzo przecież potrzebne w regionie Warmii i Mazur. Według opublikowanych przez Komisję Europejską badań, pełne wdrożenie ustawodawstwa unijnego o odpadach stworzyłoby 400 tysięcy miejsc pracy do 2020 roku. Poprzez nielegalne działania związane z odpadami w państwach członkowskich spadają możliwości zwiększenia wzrostu gospodarczego. Warto więc spojrzeć na odpady jak na zasoby – a marnowanie ich to coś znacznie gorszego niż krótkowzroczność. Gdyby system recyklingu funkcjonował sprawniej, moglibyśmy uniknąć kosztownych operacji oczyszczania, zanieczyszczeń a nawet problemów zdrowotnych. Nie zapominajmy też, że materiały z odzysku są tańsze od nowych, a ponadto ograniczają emisję gazów cieplarnianych i zmniejszają uzależnienie od importu.
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI
Dla województwa warmińsko-mazurskiego, a więc także powiatu szczycieńskiego opracowano Plan Gospodarki Odpadami. Zakłada on:
- zapobieganie i minimalizację powstawania odpadów,
- powtórne ich wykorzystanie,
- unieszkodliwianie poza składowiskiem, jeżeli jest to uzasadnione technicznie i ekonomicznie,
- składowanie odpadów, których ze względów techniczno-ekonomicznych nie da się odzyskać ani unieszkodliwić w sposób bezpieczny dla zdrowia.
Cele strategiczne planu to:
1. likwidacja i rekultywacja nieczynnych miejsc składowania odpadów,
2. przeciwdziałanie powstawaniu nowych, nielegalnych składowisk,
3. minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów i zmniejszenie ich toksyczności,
4. zakaz dowozu odpadów spoza województwa, za wyjątkiem powstałych w powiatach ościennych i przeznaczonych do recyklingu,
5. konsekwentna i skuteczna egzekucja przepisów prawa,
6. optymalne zagospodarowanie odpadów.
ZACZNIJMY OD SIEBIE
Odgórne rygory i regulacje prawne niewiele jednak dadzą, jeśli mieszkańcy sami nie będą wykazywać się troską o środowisko naturalne. Stąd tak bardzo ważne są różnego rodzaju inicjatywy mające budzić naszą świadomość ekologiczną. To my sami musimy wiedzieć, że to, czy dany odpad trafi do ogólnego pojemnika na śmieci czy też do przeznaczonego do segregacji, ma duże znaczenie. Dlatego szczególnie cenne są inicjatywy podejmowane zwłaszcza wśród młodzieży, w szkołach. Na uznanie zasługują więc chociażby akcje zbiórki elektrośmieci organizowane przez uczniów obu szczycieńskich gimnazjów. Przynoszą one korzyści nie tylko w wymiarze ekologicznym, ale także praktycznym – pozwalają mieszkańcom w bezpieczny dla środowiska sposób pozbyć się zalegających na strychach czy piwnicach zużytych sprzętów. Zdaje się, że to właśnie najmłodsze pokolenie charakteryzuje się większą niż dorośli świadomością ekologiczną.
POMOC PRZY AZBEŚCIE
W ślad za działaniami na mniejszą skalę, coraz częściej idą także te związane z większymi wydatkami. Doskonałym przykładem jest program usuwania azbestu dofinansowywany przez Wojewódzki i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Mobilizuje on samorządy, stowarzyszenia oraz wspólnoty mieszkaniowe do pozbywania się azbestu w sposób bezpieczny i profesjonalny. W powiecie szczycieńskim ze środków na ten cel skorzystały na razie dwa samorządy – gminy Szczytno i Dźwierzuty. Dzięki pozyskanym pieniądzom z krajobrazu zniknęło już wiele krytych eternitem dachów zabudowań gospodarczych czy mieszkalnych. Te samorządy, które jeszcze nie skorzystały z tej okazji, przygotowują się do uczestnictwa w projekcie, sporządzając, tak jak miasto Szczytno, inwentaryzację wyrobów zawierających azbest na swoim terenie.
SEGREGUJMY, TO ŻADEN WYSIŁEK
Czy w przyszłości mamy szansę dogonić inne kraje Europy pod względem poziomu recyklingu i odzysku odpadów? Dziś trudno na to pytanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Pamiętajmy jednak, by wszelkie działania zmierzające w tym kierunku zaczynać od siebie, bez oglądania się na innych. Bardzo łatwo to zrobić – wystarczy po prostu segregować odpady. Naprawdę nie wymaga to wielkiego wysiłku.
Anna Kowalska
CZY WIESZ, ŻE ...
CZY WIESZ, ŻE ...
... pierwszy na świecie system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych powstał w 1895 roku w Nowym Jorku? Jego pomysłodawcą był pułkownik George E. Waring, zwany „apostołem czystości”.
... pierwsze miejskie wysypiska odpadów komunalnych powstały w starożytnej Grecji 400 lat przed naszą erą. W III w. n.e. Rzymianie utworzyli pierwsze służby odpowiedzialne za oczyszczanie miasta. Jako pierwsi o recyklingu zaczęli myśleć Japończycy.
ZAGADKA
W Holandii dzięki selektywnej zbiórce recyklingowi poddawane jest:
a) 63% odpadów,
b) 46% odpadów.
Dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie
