Czasami, gdy już wszystko zawiedzie, zwracamy się do Rzecznika Praw Obywatelskich i szukamy u niego sprawiedliwości. Nie zawsze jest w stanie nam pomóc, dlatego też warto wiedzieć, co stanowi przedmiot jego działań. Do Rzecznika z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej może wystąpić każdy obywatel.
Należy wiedzieć, że Rzecznik nie rozpatruje anonimów. Przedmiotem jego działań nie są również sprawy, w których nie wypowiedziały się jeszcze właściwe organy i instytucje. Rzecznik nie przydziela mieszkań, leków, pieniędzy i nie pośredniczy w ich załatwieniu. Nie stosuje prawa łaski, nie rozpatruje sporów między obywatelami, podlegających rozpoznaniu przez sądy, nie podejmuje spraw, gdy brak dowodów, że zaistniało naruszenie wolności lub prawa, nie interweniuje, gdy sprawa toczy się bez opóźnień w sądzie lub organie administracji, ani nie ingeruje w niezawisłość sędziowską. Nie wszczyna też postępowania prawnego, jeżeli przewidziany w ustawie termin do takiego wszczęcia upłynął. Rolą Rzecznika jest za to sprawdzenie faktów, na które powołuje się skarżący, przy czym Rzecznik posiada uprawnienia, by zwrócić się z daną sprawą o zbadanie do innego organu kontrolnego. Jeżeli uzna, że prawa i wolności człowieka i obywatela zostały naruszone, kieruje wystąpienie do właściwego organu, organizacji lub instytucji, w których działalności takie naruszenie nastąpiło lub do organu nadrzędnego o usunięcie naruszenia. Rzecznik przy załatwieniu spraw nie jest związany terminami wynikającymi z kodeksu postępowania administracyjnego. Na odmowę podjęcia przez niego czynności nie przysługuje żaden środek odwoławczy. Skarga do Rzecznika powinna zawierać: imię, nazwisko i adres, pod który należy kierować korespondencję. Poza tym należy dokładnie wskazać, czego dotyczy sprawa oraz podać w sposób zwięzły i jasny argumenty wykazujące naruszenie wolności lub prawa. Do każdego pisma trzeba dołączyć niezbędne dokumenty (kopie lub odpisy), które skarżący posiada. Główne Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich mieści się w Warszawie (00-090 Warszawa, Aleja Solidarności 77, tel. 0-22 55 17 760 lub 0- 22 55 17 811), dla województwa warmińsko-mazurskiego powołano Zespół Terenowy w Gdańsku (80-748 Gdańsk, ul. Chmielna 54/57, ul. Chmielna 54/57. Interesanci przyjmowani są w: poniedziałki w godz. 10.00 - 17.00, wtorki, środy, czwartki w godz. 9.00 - 15.00 ).
Agata Gołaszewska-Horak