W ostatni piątek odbył się w Muzeum Mazurskim wernisaż wystawy poświęconej historii szczycieńskiego sportu. Na ekspozycji pokazano fotograficzne strony z zachowanych kronik dokumentujących miejscowe wyczyny sportowe już od lat pięćdziesiątych dwudziestego wieku. Przybyło sporo gości, którzy w opisywanych wydarzeniach uczestniczyli lub tylko je zapamiętali. Była to zatem znakomita okazja do pogadania, w gronie autentycznych fachowców, o historii polskiego sportu amatorskiego.
Podczas jednej z rozmów któryś z moich interlokutorów spytał, czy uprawiałem w młodości jakikolwiek sport. Gdy odpowiedziałem, że szermierkę stwierdził, że powinien się tego domyślić, bowiem niemal wszyscy moi rówieśnicy i jeszcze starsi ode mnie dziadkowie prawie zawsze wspominają, że w młodości ćwiczyli fechtunek. Skąd owa popularność szermierki w latach pięćdziesiątych?
Ostatnie pytanie uznałem za warte przeanalizowania.
Na przełomie lat 50. i 60. Polska była światową potęgą w szermierce. Wymieńmy nazwiska mistrzów tamtych lat. Jerzy Pawłowski – pierwszy polski indywidualny mistrz świata. Później nazywany szablistą wszechczasów. Poza licznymi medalami olimpijskimi zdobywca aż 18 medali na kolejnych mistrzostwach świata. W tym siedmiu złotych. Dalej kilkakrotny medalista mistrzostw świata w latach 53-58 Zygmunt Pawlas, także srebrny medalista (szabla) olimpiady w Melbourne. Słynny Wojciech Zabłocki. Pięciokrotny mistrz Polski. Dziewięciokrotny medalista mistrzostw świata. Dwa medale srebrne i jeden brązowy na olimpiadach. Warto także wymienić Ryszarda Parulskiego – mistrza świata we florecie (1961), a także zdobywcy innych medali (także olimpijskich) w kategoriach drużynowych. Wszyscy urodzeni w latach trzydziestych. Ale także łączy ich coś zupełnie innego. Są to ludzie z wyższym wykształceniem, czynnie uprawiający swoje szacowne zawody. Czyli panowie, dla których fechtunek stanowił ulubioną rozrywkę, relaks, lub po prostu hobby.
Zabłocki jest architektem. Ma za sobą kilka znaczących realizacji. Posiada tytuł doktora habilitowanego. Wiele lat wykładał na Politechnice w Łodzi. Jerzy Pawłowski był prawnikiem po Uniwersytecie Warszawskim. Zmarł w roku 2005. Ryszard Parulski to od lat znany warszawski adwokat. Założył fundację GLORIA VICTIS na rzecz byłych sportowców. Przez wiele lat był jej pierwszym prezesem. Nie potrafię natomiast nic bliższego powiedzieć o Zygmuncie Pawlasie. O ile wymienionych wcześniej trzech mistrzów poznałem osobiście już w życiu dorosłym, to zmarły w roku 2001 Pawlas był moją fascynacją lat dziecięcych. Otóż jako nieletnie pacholę – jakiś tam drugo - ,czy trzecioklasista – wyjeżdżałem z rodzicami na wakacje do domu wczasowego w Szklarskiej Porębie. Co rok do tego samego, bo był to dom resortowy przysługujący mojemu ojcu. Akurat w Szklarskiej Porębie, w parku „Esplanada”, odbywały się coroczne letnie zgrupowania szermierczej Narodowej Kadry. My dzieciaki, z wypiekami na twarzy, biegaliśmy do parku oglądać treningi mistrzów. Pośród nich królował Zygmunt Pawlas.