Coraz częściej marzenia o otrzymaniu niespodziewanej darowizny się spełniają. Myśląc o darowiźnie, myślimy o czynności bez jakichkolwiek zobowiązań, jednakże każda umowa cywilnoprawna, w mniejszym bądź większym stopniu, jest zobowiązująca.
Osoba, która zdecyduje się na sporządzenie takiej umowy (darczyńca) na
rzecz określonego podmiotu (obdarowanego), zostaje zobowiązana względem niego do spełnienia świadczenia w sposób bezpłatny (np. przeniesienia własności nieruchomości). Darczyńca powinien złożyć takie oświadczenie w formie aktu notarialnego. W przeciwieństwie do darczyńcy, obdarowany może je złożyć w formie dowolnej.
Jednakże, gdy przedmiot darowizny stanowi nieruchomość, konieczne jest złożenie oświadczeń woli przez obie strony. Darowizna sporządzona w formie aktu notarialnego ujawniana jest w księdze wieczystej, po złożeniu zawartego w akcie notarialnym wniosku o wpis własności na rzecz obdarowanego. Na stronach tej umowy ciążą przewidziane prawem obowiązki. Tak więc darczyńca zostaje obowiązany wykonać darowiznę w taki sposób, aby obdarowany uzyskał korzyść majątkową. Co do obdarowanego trzeba pamiętać, że ciąży na nim powinność dostarczenia darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania bądź do wypełnienia ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Może też ciążyć na nim powinność wykonania określonego polecenia, którego darczyńca ma prawo się domagać, pod warunkiem, że darowizna została tym poleceniem obciążona.
Bardzo ważną kwestią jest możność odwołania darowizny tak jeszcze niewykonanej, jak i wykonanej. W pierwszym przypadku wówczas, gdy po zawarciu takiej umowy na przykład stan majątkowy darczyńcy uległby zmianie w taki sposób, że byłby niezdolny do samodzielnego utrzymania. W drugim przypadku darczyńca może odwołać darowiznę w sytuacji, gdyby obdarowany zachowywał się w stosunku do niego w sposób niewdzięczny (np. obrzucał go wyzwiskami itp.). Należy pamiętać, że odwołanie darowizny może nastąpić w przeciągu 10 lat od chwili zawarcia umowy. Ponadto, oświadczenie darczyńcy złożone obdarowanemu powinno nastąpić na piśmie.
Kwestią wartą uwagi jest także to, że darowizna na rzecz najbliższych, na przykład: małżonka, dzieci, rodzeństwa itd. nie podlega opodatkowaniu. Jeżeli przedmiotem darowizny jest określona kwota pieniężna, należy ją zgłosić w Urzędzie Skarbowym w przeciągu miesiąca, aby była zwolniona od podatku. Nieruchomości nie podlegają takiemu zgłoszeniu, pod warunkiem, że darowizna została sporządzona
w formie aktu notarialnego.
Monika Soliwoda