Właściwości borówki
Spośród wielu krzewów uprawianych na działce ważne miejsce zajmuje borówka wysoka (zwana borówką amerykańską). Coraz częściej działkowcy skłaniają się ją uprawiać z dwóch powodów. Po pierwsze – ze względu na wyborny smak jej owoców i po drugie na niezwykłe walory zdrowotne. Owoce borówki wysokiej bogate są w takie makroelementy jak potas, wapń, fosfor, magnez oraz znaczne ilość sodu, żelaza i witaminy A. Spożywanie owoców lub picie soku korzystnie wpływa na wzrok, a w starszym wieku poprawia m.in. pamięć, opóźnia starzenie. Warto więc mieć ją na działce, bo krzew ten nie należy do roślin trudnych w uprawie. Borówka wysoka jest krzewem dorastającym nawet do 3 m, odpornym na mróz (niegroźne są dla niej spadki temperatury nawet poniżej 300C). Bardzo dobrze owocuje w naszych warunkach klimatycznych. Krzew ten należy do roślin długowiecznych, bowiem przy właściwej uprawie może plonować 30 i więcej lat.
Sadzenie i pielęgnacja
Jak już pisałem, borówka doskonale nadaje się do nasadzeń na terenach o wysokim poziomie wód gruntowych 50-60 cm. Należy podkreślić, że korzenie borówki mogą się rozwijać tylko w glebie kwaśnej.
Na małych naszych działkach nie mamy zbyt wielkiego wyboru stanowiska pod borówkę, z uwagi na zwykle bardzo lekkie, piaszczyste gleby. Dlatego miejsca przewidywanych nasadzeń należy wzbogacić w materiał organiczny, najlepiej przez zastosowanie kwaśnego torfu lub trocin z drzew iglastych. W podobny sposób zaleca się polepszyć warunki także innych gleb. Zastosowanie kwaśnego torfu bądź wspomnianych trocin jest podstawowym warunkiem powodzenia w uprawie tych krzewów. Zatem przed nasadzeniem należy wykopać dołki o średnicy około 50 cm i głębokości do 30-40 cm, zasypać je kwaśnym torfem trocinowym i wymieszać z dodatkiem wybranej z dołka ziemi. W tak przygotowanych warunkach korzenie posadzonych roślin będą doskonale rozwijać się i nie przejdą poza zasięg dołka, gdzie gleba będzie dla nich nieodpowiednia. Niezależnie od tego borówki wymagają ściółkowania. Do ściółkowania należy wykorzystać również kwaśny torf lub trociny w warstwie około 10 cm grubości i w promieniu co najmniej 40 cm od środka krzaka. Pod uprawę borówki należy wybierać stanowiska możliwe dobrze nasłonecznione.
Kiedy najlepiej sadzić borówki? Otóż zwykle zaleca się porę jesienną, gdyż przy długiej i ciepłej jesieni jeszcze przed zimą posadzone rośliny mogą wytworzyć nowe korzenie. Jednakże sadzonki borówki najczęściej produkuje się w pojemnikach, toteż można je sadzić przez cały sezon wegetacyjny. Borówka korzeni się płytko i dlatego wymaga stałego nawodnienia, zwłaszcza w czasie suszy. Bardzo duże zapotrzebowanie na wodę występuje w okresie rozwoju owoców. Wymagania pokarmowe borówki nie są duże. Najważniejsze dla tej rośliny będzie utrzymanie kwaśnego odczynu gleby. Warunki te spełni wspomniane ściółkowanie stosowane przynajmniej raz na 3-4 lata i ewentualnie podlewanie wodą, w której przez 3-4 doby moczyliśmy liście rabarbaru bądź szczawiu. Ponadto warto wspomagać każdego roku mieszanką nawozów mineralnych specjalnie dobranych dla tej rośliny, która jest dostępna w sklepach ogrodniczych. Jak każdy krzew również borówka wymaga cięcia. Polega ono na usuwaniu pędów lub ich części z mechanicznymi uszkodzeniami, pędów porażonych przez choroby oraz słabych, zagęszczających dolną część krzewów.
Polecane odmiany
Sklepy ogrodnicze oferują bardzo duży wybór odmian borówki wysokiej. Odmiany te różnią się m.in. mrozoodpornością, plennością, porą i długością okresu dojrzewania, wielkością owoców. Znając te właściwości możemy zakupić takie odmiany, które po posadzeniu zapewnią zbiory owoców od lipca aż do jesieni. Dlatego przy zakupie warto zwrócić uwagę na dołączone do każdej rośliny informacje, zwłaszcza dot. pory dojrzewania owoców. A oto polecane wybrane odmiany:
Weymouth – odmiana plenna, wytrzymała na mróz, owoce średniej wielkości, dojrzewają bardzo wcześnie.
Northland – odmiana plenna, najbardziej wytrzymała na mróz, owoce średniej wielkości, dojrzewają w połowie lipca.
Bluetta – odmiana średnio plenna, o dużej wytrzymałości na mróz, owoce średniej wielkości, dojrzewają bardzo wcześnie.
Earliblue – odmiana bardzo plenna i wytrzymała na mróz, owoce duże, dojrzewają na początku drugiej połowy lipca.
Bluecrop – odmiana bardzo plenna, wytrzymała na mróz, owoce duże, dojrzewają na początku sierpnia a ich zbiór może potrwać nawet do połowy września.
Toro – odmiana plenna, wytrzymała na mróz, owoce bardzo duże, smaczne, dojrzewają na początku sierpnia.
Stanisław Stefanowicz
Nalewka
borówkowa z miętą
Skład: 1 kg owoców borówki, ½ l spirytusu, ½ l wódki, 0,5 kg cukru, 1-2 gałązki świeżej mięty, 1 cytryna. Borówki wraz z listkami mięty zalej wódką i spirytusem, odstaw na 2 tygodnie. Po tym czasie zlej alkohol do innego naczynia a owoce zasyp cukrem i dodaj sok z wyciśniętej cytryny. Po kolejnych 2 tygodniach, gdy cukier się rozpuści, przecedź a otrzymany syrop połącz z alkoholem i odstaw na 2 miesiące. Owoce borówki nadają się do sporządzania wielu smacznych potraw. Między innymi można je zmiksować z niewielką ilością cukru, połączyć z jogurtem, maślanką czy zsiadłym mlekiem i uzyskać bardzo pożywany napój. Inne sposoby to sporządzenie klasycznych pierogów, naleśników, bułeczek drożdżowych, dżemów, sałatek itp.