STEROWIEC NAD MIASTEM
Zwiastunem wojny w Wielbarku był sterowiec, który 14 lipca 1914 r. pojawił się nad miastem i na krótko zatrzymał się nad ratuszem
Po wybuchu wojny komendantem Wielbarka został podporucznik Stephan Rittau. 31 lipca przez Wielbark w kierunku granicy przeciągnęli olsztyńscy dragoni. 2 sierpnia zmobilizowani zostali rezerwiści. Wśród nich znalazł się również burmistrz Paul Romanowski, którego od 23 sierpnia zastąpił po powrocie z ucieczki kupiec Puffke. 21 sierpnia 1914 r. II Armia generała Samsonowa rozpoczęła inwazję na Prusy Wschodnie. Jako pierwszy granicę prowincji przekroczył tu rosyjski XIII Korpus gen. Klujewa. Przemieszczał się on w pasie Chorzele – Zaręby, pod wieczór zajmując Wielbark. Rankiem tego dnia z miasta wycofała się 5. kompania 152. Pułku Piechoty z Malborka. Jeden z cofających się oddziałów niemieckich wysadził most kolejowy oraz kolejową wieżę ciśnień.
SPÓŹNIONA EWAKUACJA
W Wielbarku zostały głównie kobiety z dziećmi, które utworzyły w ratuszu lazaret. Działania wojenne zaskoczyły ludzi w regionie przygranicznym i część mieszkańców miasta nie zdążyła się ewakuować.