Przywilej lokacyjny dla Waplewa wydał w 1388 r. wielki mistrz Konrad Zöllner von Rotenstein. Nadał w nim Bartuschowi (Bartoszowi) 10 łanów. W zamian za to Bartusch był zobowiązany do wystawienia jednego zbrojnego z koniem za każdym razem, gdy zostanie do tego wezwany przez wielkiego mistrza i „jego braci”.

W 1392 r. wielki mistrz Konrad von Wallenrode braciom: Mikołajowi, Konradowi i Kacperkowi nadał w Waplewie 8 włók. Następnie w 1394 r. wielki mistrz Konrad von Jungingen nadał tu 8 włók niejakiemu Szymonowi. Obowiązki wszystkich tych nabywców ziemi były podobne do obowiązków Bartuscha. W zamian za dokonane nadania ziemi właściciele Waplewa zapewniali zakonowi krzyżackiemu służbę zbrojną. W 1429 r. wielki mistrz Paweł von Russdorf odnowił w Szczytnie przywilej na 8 łanów synom Modena: Hanuszowi i Piotrowi. Ten sam mistrz odnowił przywileje na 8 łanów dla Klawki (syna Minawta), Materny i Macieja (synów Hanka) oraz dla Jana z Waplewa. Imiona i inne zapisy odnowionych przywilejów wskazują, że jednymi z pierwszych mieszkańców Waplewa byli Prusowie. W 1539 r. we wsi były 22 chałupy. Działała karczma, której książę Albrecht Hohenzollern w 1559 r. nakazał sprzedaż wyłącznie piwa miejskiego z Pasymia, a gdyby go zabrakło, zamkowego. Karczma ta zbudowana została z polecenia tegoż księcia, „aby książę w pościg i polując mógł tam korzystać wygodnie z zimnej kuchni”. W 1642 r. we wsi było 12 gospodarzy, w większości noszących pruskie imiona i nazwiska.