Tak bardzo je lubimy, a tak mało o nich wiemy. Dziś garść ciekawostek o celu naszych leśnych wędrówek - grzybach.
* Te, które zbieramy do naszych koszyków stanowią zaledwie małą grupkę spośród opisanych do tej pory ok. 120 tysięcy gatunków. Szacuje się, że istnieje ok. 1,5 miliona gatunków wszystkich grzybów. W Polsce rośnie około 3000 gatunków różnych grzybów wielkoowocnikowych, z których tylko około 300 uważa się za jadalne.
* Grzyby stanowią pokarm dla wielu gatunków zwierząt oraz miejsce rozwoju dla dużej grupy bezkręgowców. Mają zdolność rozkładu wielu substancji, istnieją nawet takie, na szczęście nie w naszym klimacie, które potrafią zniszczyć płyty CD. Bez grzybów Ziemia pokryłaby się grubą warstwą nierozłożonych liści czy gałęzi, a zawarte w nich związki nie wróciłyby do ekosystemu, aby stać się ponownie dostępnymi dla rosnących organizmów. Podejrzewa się, że aż 90% roślin, grzyby umożliwiają prawidłowy rozwój i ochronę.
* Wiele związków wchodzących w skład grzybów, jest nieprzyswajalna przez nasz organizm. Do ich trawienia należy organizm przyzwyczaić, dlatego początkowo powinno się spożywać grzyby w małych ilościach. Są one natomiast niewskazane dla małych dzieci oraz ludzi chorych na nerki, wątrobę oraz przewód pokarmowy.
* W tkankach starych lub robaczywych, a także długo przechowywanych okazów mogą rozwijać się mikroorganizmy gnilne i pleśniowe, których produkty są toksyczne, dlatego należy je przebrać i przyrządzić możliwie jak najszybciej od momentu zebrania. Grzyby powinno się zbierać do przewiewnych pojemników, ponieważ z powodu braku powietrza w ich delikatnych owocnikach również rozpoczynają się procesy rozkładu gnilnego.
* Grzyby są niskokaloryczne (27-40 kcal w 100 g), ponieważ w 90% składają się z wody. Drugi co do procentowej zawartości składnik to chityna, która stanowi także budulec pancerzy i skrzydełek owadów. Jest ona dla nas niestrawna, ale im bardziej rozdrobnimy grzyby, tym mniej obciążamy nasz układ pokarmowy. Białko grzybów, podobnie jak białko zwierzęce, zawiera ważne dla naszych organizmów aminokwasy, których nie jesteśmy w stanie sami wytworzyć.
* Grzyby zawierają wiele witamin - A, B1, B2, C, D, PP. Witaminy C, w odróżnieniu od warzyw i owoców bogatych w nią, jest w grzybach bardzo mało. Za to witaminy B1 zawierają nie mniej niż ziarna zbóż, zaś kurki są rekordzistami pod tym względem i mogą się równać z drożdżami piekarskimi. Jeśli chodzi o zawartość witaminy PP, to grzyby mają jej tyle, ile wątroba i drożdże. Witaminy A jest dużo w mleczajach, a prawie nie ma w borowiku oraz podgrzybku brunatnym. Grzyby zawierają dużo żelaza, potasu, fosforu, wapnia, sodu. Są w nich także mikroelementy - miedź, cynk, jod, mangan, fluor i ołów w granicach normalnych dla roślin jadalnych, przy czym w kapeluszach znajduje się więcej niż w trzonkach.
* W przemysłowej produkcji koncentratów spożywczych (np. kostki i pasty bulionowo-grzybowe) oraz w celu nadania potrawom cech smakowo-zapachowych zbliżonych do grzybów często stosuje się dodatek hydrolizatów drożdżowych, posiadających podobny aromat. Jeśli więc chcemy się delektować smakiem i aromatem prawdziwego borowika, to nie pozostaje nam nic innego jak wybrać się do lasu, a alternatywą dla leniwych lub nieznających się na grzybach może być targowisko lub pobocza dróg "usiane" grzybiarzami.
Kinga Karalus
2006.09.13