Nazwa wsi pochodzi od wypalanego tu węgla drzewnego, który był wykorzystywany w okolicznych hutach żelaza. Na skutek tej działalności tereny wokół późniejszego Opaleńca zostały pozbawione lasu, czyli opalone. Niemiecka, obowiązująca od 12 października 1904 roku, nazwa „Flammberg” oznacza po polsku płonące wzgórze.
.jpg)
PRZYGRANICZNA WIEŚ
Opaleniec to wieś, która do 1974 roku należała do powiatu szczycieńskiego. Od 1975 roku znalazła się w województwie ostrołęckim, a od 1999 roku należy do województwa mazowieckiego, powiatu przasnyskiego i gminy Chorzele. Jednak jej historia wiąże się z Mazurami, których jest najdalej na południe wysuniętą częścią. Opaleniec był przez stulecia wsią graniczną pomiędzy Prusami i Królestwem Polskim, następnie Cesarstwem Rosyjskim i Prusami, a od 1871 roku Cesarstwem Niemieckim. W okresie międzywojennym znajdowała się tu granica pomiędzy Niemcami i Polską.
POCZĄTKI
.jpg)
Opaleniec został lokowany około 1550 roku za czasów księcia Albrechta Hohenzollerna. Założona przy trakcie z Warszawy do Królewca wieś szybko się rozwijała. Dokument lokacyjny Opaleńca zaginął, a pierwsza informacja o nim pochodzi z 1576 roku. Wieś założono na 100 włókach. Było tu dwóch sołtysów, z których każdy otrzymał po 5 włók. Natomiast pozostali chłopi gospodarowali na działkach o areale 2 włók, za co corocznie na św. Marcina płacili po 1 marce 10 szylingach. Powierzchnia wsi była duża i 22 włók nie udało się zagospodarować. Wraz z wsią powstała karczma, ale nie zdołała się ona długo utrzymać. W 1599 roku karczmarz zrezygnował z jej prowadzenia. Był on zobowiązany do sprzedaży piwa pochodzącego wyłącznie z browaru starosty nidzickiego. Do karczmy należały też 3 włóki ziemi. Już w 1579 roku Opaleniec był wsią kościelną. W skład parafii wchodziły jeszcze następujące wsie: nieistniejące od około 1600 roku Przybrody, Baranowo i Róg. Bez wątpienia tak wczesna budowa kościoła miała związek z przygranicznym położeniem Opaleńca. Chodziło o to, by ewangelicy z położonych przy granicy ziem polskich mogli tu przybywać na nabożeństwa, a mieszkańcy Opaleńca i okolic nie uczęszczali do znajdujących się po polskiej stronie kościołów katolickich. Probostwo było wyposażone w 4 włóki ziemi i 50 marek rocznego dochodu. Pierwszym pastorem był tu Johann Zuoch. Na przełomie XVI i XVII wieku funkcję proboszcza sprawował Johann Pfunrski. W 1610 roku kościół spłonął. Po tym wydarzeniu Opaleniec został włączony do parafii wielbarskiej. Drugi, również drewniany kościół został spalony przez wojska polskie w trakcie potopu szwedzkiego. W 1639 roku wieś liczyła 76 włók. Odłogiem leżało 12 włók chłopskich i 4 kościelne. Chłopi byli zwolnieni z pańszczyzny, ale musieli dawać podwody na przewóz zboża do Elbląga i kosić państwowe łąki. W tym okresie Róg został przyłączony do parafii w Muszakach. W 1659 roku Opaleniec, dotychczas wieś szarwarkowa, została wydzierżawiona polskiemu skarbnikowi koronnemu.
W 1713 roku wieś liczyła 84 włók. Z tego 4 należały do kościoła, 10 do sołtysów i 2 do karczmarza. Z pozostałych 69 włók zajętych przez 20 chłopów było tylko 40, a 29 było nieobsadzonych. Za każdą włókę chłopi płacili 30 groszy. Prawdopodobnie przyczyną nieobsadzenia tyłu włók była zaraza i powtarzające się nieurodzaje.
Witold Olbryś