POCZĄTKI PARAFII
Parafia w Jerutkach założona została w 1709 r. i była jedną z najrozleglejszych na Mazurach. W 1818 r. liczyła 4131 dusz.
Pod koniec XIX w. liczba wiernych wzrosła do ok. 9000. Dopiero pod koniec XIX w. w okolicach najbardziej oddalonych od kościoła w Jerutkach powstały nowe parafie. Około 1710 r. wzniesiono we wsi pierwszy, drewniany kościół. Według ówczesnych relacji przypominał on drewnianą szopę. Była to świątynia tymczasowa, którą po 24 latach rozebrano z powodu złego stanu technicznego. Pierwszym pastorem w Jerutkach był Johann Biegun. W kościele zachowała się płyta nagrobna ufundowana przez niego po śmierci pierwszej żony.
KOŚCIÓŁ Obecny kościół wzniesiono w miejscu starego w 1734 r. w konstrukcji ryglowej za czasów Michaela Sinagowitza, który był pastorem w Jerutkach w latach 1720-1758. Konstrukcja z drewnianych belek wypełniona została cegłą, którą następnie otynkowano na biało. Ołtarz główny wykonał w latach 1737-1738 Michał Kapicki, snycerza z Wielbarka. On też jest autorem rzeźby anioła chrzcielnego. Następcą Sinagowitza był w latach 1758-1772 jego syn Jan Krzysztof Sinagowitz, wcześniej w latach 1748 - 1749 pełniący funkcję rektora w miejscowej szkole. Kolejnym proboszczem był od 1772 r. do 1802 r. Jan Ernst Nordhoff. W latach 1802-1817 funkcję tę pełnił Samuel Ernst Riemer. Za jego kadencji w 1807 r. żołnierze francuscy okradli skarbiec kościelny. Jego następcą w latach 1818-1819 był Gottlieb Briese. Później przez 21 lat pastorem był Jakob Czygan. Za jego czasów, w 1821 r. dostawiono do kościoła od zachodu kwadratową wieżę. Na jej szczycie zachowała się chorągiewka z właśnie taką datą. Prawdopodobnie budowę wieży poprzedził pożar, który w znacznym stopniu kościół uszkodził. Na wieży zawieszono zakupiony za 684 talarów i ważący 912,5 funtów dzwon. W kościele znajdowały się już zakupione w 1710 r. i 1734 r. dwa dzwony, które w międzyczasie popękały. W 1858 r. zakupiono trzy nowe, odlane w Bochum, żeliwne dzwony. W 1822 r. dokonano również gruntownego remontu kościoła i plebanii.